Από το 2008 που ήρθα στην Ολλανδία δουλεύω στην ίδια εταιρεία ως σύμβουλος. Πριν δύο μήνες παραιτήθηκα και από τον Νοέμβρη ξεκινάω δουλειά σε μια άλλη εταιρεία ως προγραμματιστής. Ο κύριος λόγος που αποφάσισα να φύγω ήταν ότι ήμουν επί ένα χρόνο στον ίδιο πελάτη στο Άμστερνταμ και έχανα κάθε μέρα σχεδόν τρεις ώρες στις μετακινήσεις. Η νέα δουλειά είναι κοντά στη Χάγη και κερδίζω έτσι περίπου μία ώρα καθημερινά, ενώ αν μου αρέσει μπορεί και να μετακομίσω στη Χάγη για να είμαι πιο κοντά στη δουλειά. Με την ευκαιρία ήθελα να κάνω ένα ποστ με μερικά πράγματα γύρω από τη δουλειά στην Ολλανδία. Εύρεση δουλειάς Τόσο το 2008 όσο και τώρα, έψαξα μόνο μέσα από το site monsterboard. Ανέβασα εκεί το βιογραφικό μου και άρχισα να ψάχνω. Για την ακρίβεια, αυτό το έκανα μόνο το 2008. Τώρα απλά ενεργοποίησα το βιογραφικό μου και με έψαξαν, δεν έψαξα. Στην Ολλανδία υπάρχουν πολλοί recruiters, μεσάζοντες μεταξύ του εργαζόμενου και του εργοδότη που προσπαθούν να ταιριάξουν τον έναν με τον άλλον. Σε γενικές γραμμές θα υπερβάλλουν ώστε να κλείσουν τη συμφωνία γιατί πληρώνονται με προμήθεια, οπότε ισχύει το όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι. Στις συνεντεύξεις με τον εργοδότη πρέπει να κάνεις όσες περισσότερες ερωτήσεις μπορείς για να καταλάβεις αν ταιριάζεις σε αυτή τη θέση. Εταιρείες συμβούλων (consultancy) Σε τέτοια εταιρεία δούλευα ως τώρα. Η εταιρεία δεν παράγει κάποιο δικό της πρόγραμμα αλλά έχει ένα σεβαστό αριθμό από μηχανικούς (προγραμματιστές) και «χτυπάει» έργα. Έτσι δούλευα το 2008 και το 2009 για έναν πελάτη στο Ρότερνταμ. Συνήθως η δουλειά γίνεται στο χώρο του πελάτη, στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως δουλεύαμε από το γραφείο μας στο Ντελφτ επειδή ο πελάτης δεν είχε χώρο για μας. Ήταν ένα ωραίο πρότζεκτ στο οποίο συμμετείχα από την αρχή μέχρι σχεδόν στο τέλος. Από τα τέλη του 2009 μέχρι και τώρα με ανάθεσαν σε έναν άλλο πελάτη στο Άμστερνταμ που φτιάχνει το δικό του λογισμικό. Οι πρώτοι τρεις μήνες (Οκτώβρης - Δεκέμβρης 2009) ήταν bug fixing. Δυστυχώς έκανα καλή δουλειά και άφησα καλές εντυπώσεις, με αποτέλεσμα το Γενάρη να με ξανά-αναθέσουν στον ίδιο πελάτη σε διαφορετικό όμως project. Εκεί ουσιαστικά θέλανε κάποιον μόνιμο και όχι κάποιον εξωτερικό σύμβουλο που τους στοιχίζει πολύ ακριβότερα αλλά δεν βρίσκανε κάποιον κατάλληλο για να τον προσλάβουν και έτσι αναγκάστηκαν να πάρουν πάλι εμένα ως εξωτερικό σύμβουλο. Δυστυχώς το project ήταν πολύ διαφορετικό, με αρχαίες τεχνολογίες (VB6, COM+). Το χειρότερο ήταν πάντως η πίεση από το καθημερινό δρομολόγιο Ρότερνταμ - Άμστερνταμ που μου στοίχιζε περίπου τρεις ώρες χαμένες στο δρόμο. Παραπονέθηκα αρκετές φορές μέχρι να συμφωνήσουν μετά το Πάσχα να μπορώ να εργάζομαι από το σπίτι μία ημέρα τη βδομάδα. Αυτό μάλλον ήταν τελικά το χειρότερο γιατί η μία αυτή ημέρα έκανε τις υπόλοιπες τέσσερις να φαίνονται ακόμα χειρότερες... παράλληλα είχα παράπονα για την απόδοσή μου από τον πελάτη, ο οποίος βέβαια συνέχιζε να ανανεώνει κάθε δύο ή τρεις μήνες τη σύμβασή μας. Γενικά δεν ήμουν καθόλου ευχαριστημένος από τη συμπεριφορά του πελάτη αλλά ούτε και της εταιρείας μου που περίπου η στάση της ήταν «αυτή είναι η δουλειά του συμβούλου, τι να κάνουμε». Όταν βέβαια ανακοίνωσα την παραίτησή μου τέλη Αυγούστου, ξαφνικά όλα μπορούσαν να λυθούν και να με απομακρύνουν από αυτόν τον πελάτη αλλά πλέον δεν ήθελα εγώ. Το μάθημα που έμαθα από αυτήν την ιστορία είναι ότι πρέπει να βάζεις ξεκάθαρα τα παράπονά σου και να τους απειλείς ότι θα παραιτηθείς για να σε πάρουν στα σοβαρά. Σε γενικές γραμμές πάντως τα λεφτά είναι καλύτερα στις εταιρείες συμβούλων. Επίσης, αν δεν κολλήσεις στο ίδιο project, μπορείς να δεις περισσότερα πράγματα και περισσότερες τεχνολογίες. Είναι πιο κατάλληλες για ανθρώπους που βαριούνται τους ίδιους συναδέλφους, το ίδιο γραφείο, τις ίδιες παραστάσεις, τον ίδιο κώδικα, κλπ. Εταιρείες λογισμικού Τέτοια περίπτωση είναι ο πελάτης για τον οποίον δουλεύω φέτος μέχρι και τέλη Οκτώβρη. Φτιάχνουν το δικό τους (ή τα δικά τους) προγράμματα και τα πουλάνε. Το γραφείο σου είναι πάντα εκεί και σε περιμένει. Το ίδιο και ο ψυχοπαθής συνάδελφος με τα κοντά παντελονάκια που δεν σε κοιτάει ποτέ στα μάτια γι' αυτό καλό είναι πριν δεχτείς μια τέτοια δουλειά να ζητήσεις να μιλήσεις με όσους περισσότερους γίνεται. Το ίδιο και ο κώδικας που θα γράφεις για τον επόμενο χρόνο γι' αυτό καλό είναι να ζητήσεις ένα προγραμματιστή να σου δείξει τον κώδικα, τα εργαλεία, κλπ. Σε τέτοια εταιρεία θα δουλεύω από τον Νοέμβρη. Αυτή τη φορά το συμβόλαιο είναι εξάμηνης διάρκειας και όχι αορίστου χρόνου (αλλά με προοπτική να γίνει αορίστου). Αυτό με βολεύει κι εμένα γιατί αν πραγματικά δεν μου αρέσει, μπορώ μετά τους έξι μήνες να τους χαιρετήσω χωρίς πολλά πολλά. Ο πρώτος μήνας συνήθως είναι «δοκιμαστικός». Στο διάστημα αυτό μπορούν να σε διώξουν ή να φύγεις χωρίς πρόβλημα. Γλώσσα. Γενικά αν ξέρεις Ολλανδικά σου ανοίγονται περισσότερες πόρτες (λογικό). Ωστόσο, τουλάχιστον για τους προγραμματιστές, είναι ακόμη σχετικά εύκολο να βρεις δουλειά μόνο με αγγλικά. Κρίση. Τώρα που χρειάστηκε να ψάξω πάλι για δουλειά, όταν είπα στους recruiters πόσα λεφτά θέλω, μου είπαν ότι αυτά δεν παίζουν πια μετά την κρίση. Επίσης οι δουλειές είναι μάλλον λιγότερες αλλά μάλλον βελτιώνεται η κατάσταση. Φορολογία. Η Ολλανδία έχει υψηλή φορολογία. Ωστόσο υπάρχει το λεγόμενο 30% ruling, μια ρύθμιση που δίνει η εφορία σε αλλοδαπούς αν αποδείξουν μαζί με τον εργοδότη τους ότι προσλήφθηκαν επειδή έχουν skills που δεν υπάρχουν ή σπανίζουν στην ολλανδική αγορά εργασίας. Πρακτικά συμπληρώνεις μια φόρμα και προσεύχεσαι να το εγκρίνουν γιατί έτσι έχεις 30% φοροαπαλλαγή. Το 2008 το πήρα και καλόμαθα. Τώρα που αλλάζω δουλειά πρέπει να ξανακάνω αίτηση με τον καινούριο εργοδότη. Το μικρό γραφείο στο λιβάδι. Η Ολλανδία είναι μια μικρή σε έκταση χώρα και έχει γύρω στα 17 εκατομμύρια πληθυσμό. Το πού θα είναι τα σπίτια, το πού θα είναι τα γραφεία, το πού θα είναι η αγελάδα, είναι σχεδιασμένα και καθορισμένα. Τα γραφεία δυστυχώς συνήθως τα βάζουν όλα μαζί μακριά από τα κέντρα των πόλεων. Η στενοχώρια μου που με απόρριψαν από μια δουλειά στο κέντρο του Ρότερνταμ μέσα στα μαγαζιά και τον πολιτισμό ήταν πολύ μεγάλη. Ο κανόνας είναι ότι τα γραφεία των εταιρειών είναι κοντά μόνο σε κάποια στάση συγκοινωνίας. Γύρω γύρω μόνο χωράφια και διάφορα ζωάκια αν είσαι τυχερός ή πιο βιομηχανικό look σε άλλες περιπτώσεις. Γενικά οι Ολλανδοί ζουν εκεί που γεννήθηκαν οπότε οι μετακινήσεις είναι ο κανόνας. Στην καινούρια δουλειά θα κάνω 50 λεπτά πόρτα - πόρτα και αν θυμάμαι καλά είναι ο καλύτερος χρόνος ως τώρα. Just my 2 cents από την εμπειρία μου ως τώρα στις Κάτω Χώρες.

English translation:

Since 2008 when I came to the Netherlands I’ve been working at the same company as a consultant. Two months ago I quit and this November I’ll start working at another company as a programmer. The main reason I decided to leave was that I was assigned for a year at the same client at Amsterdam and I was losing every day almost three hours commuting. The new job is close to the Hague and that will save me around one hour per day. If I really like the job I can even move to the Hague so that I’ll be even closer to work. Given this opportunity, I’d like to say some things about my experience working in the Netherlands.

Finding a job

Both in 2008 and now, I only searched using the website monsterboard. I uploaded my CV there and started searching. To be exact, I only did that in 2008. Now I just reactivated my CV and I was searched, I didn’t do any searching of my own. In the Netherlands there are a lot of recruiters, intermediate parties between the employer and the employee that are trying to match one with the other. Usually they will exaggerate in order to make a deal because they get paid on commission. During the interviews you should ask a lot of questions in order to understand if a job is suitable for you.

Consultancy companies

I was working for a consultancy company so far. In this case, the company doesn’t make a product of its own but has an adequate number of engineers (programmers) and tries to get projects. In 2008 and 2009 I was working for a client in Rotterdam. Usually working is done at the client’s location but in that particular case the client didn’t have any space for us in his office so we worked from our own office in Delft. It was a nice project in which I participated from the start up to almost the end. From late 2009 up to this day I’ve been assigned in a different client in Amsterdam that makes his own software. The first three months (October - December 2009) involved bug fixing. Unfortunately, I performed well and left good impressions and on January I got reassigned to the same client but on a different project. I was actually taking up a vacancy that would be better filled by a permanent employee but they couldn’t find somebody to hire and so they had to resort to me again, the expensive external consultant. Unfortunately that project was much different and I had to deal with a lot of ancient legacy stuff such as VB6 and COM+. The worst however was the daily pressure from commuting from Rotterdam to Amsterdam and back that costed me three lost hours every day. I complained many times to my company until they agreed to allow me after Easter to work from home one day per week. Looking back, I think that that was not such a good idea because that one day made the other four days look even worse. At the same time I was getting complains about my performance from the client, who at the same time continued to renew our contract every two or three months. In general I was not happy about the behaviour of the client and the behaviour of my company, that can be summarized to “well, that’s what a consultant has to do, it’s part of the job”. When I announced my resignation at the end of August however, everything could be solved and I could even be reassigned to a different client but I guess at that point I didn’t want to negotiate. One lesson that I learned from this story is that you have to communicate very clear your complaints and even threaten with resignation if you want to be heard.

Money is better usually in consultancy companies. If you don’t get stuck in the same project, you can see more things and more technologies. These companies are best suited for people who get bored easily by the same colleagues, same office, same projects, etc.

Software companies

That’s like the client I’ve been working for this year up to the end of October. They make their own software and sell it. Your own office is always there waiting for you. So is the psycho colleague with the short pants that never looks you in the eyes, so before accepting such a job make sure you talk with as many potential colleagues possible. So is the codebase you’ll be working on for the next year so it’s a good idea to ask a programmer to show you the code, the tools, etc. That’s also the kind of company I’ll be working on from November. This time it’s a six month contract and not indefinite time (but with the intention to change it to indefinite time). That works for me too, because if I really don’t like it, I can leave them after six months easily.

The first month is usually the try-out period. In that time you can get fired or you can quit without complications.

Language. If you speak Dutch you get more opportunities (makes sense). However, at least for programmers, it’s still relatively easy to get a job just by speaking English.

Crisis. Now that I had to look for a job again, recruiters told me that I won’t be able to get that much money again. Jobs are probably less but the situation is probably improving. Probably.

Tax. Netherlands has high taxation. However, there’s the so-called 30% ruling, an arrangement that the tax authorities grant to foreigners if together with their employer they can prove that they got hired because they have skills that are rare in the Netherlands. This translated to you filling out a form and praying that it will get approved because that will make 30% of your income tax deductible. Back in 2008 I got it and I got spoiled. Now that I’m changing jobs I have to re-apply with the new employer.

Little Office on the Prairie. Netherlands is a small country in size and has around 17 million people. The location of the houses, of the offices, of the cows, are predesigned and defined. Office locations are usually far away from the city centres. My disappointment that I got rejected from a job in the center of Rotterdam in the middle of shops and civilization was grave. The norm is that only thing close to offices is some public transport station. Sometimes you have offices surrounded by natural wilderness and sometimes you have more industrial settings. In general the Dutch live at the same city where they were born, so commuting is very usual. In my new job I’ll have to travel 50’ door to door and if I remember correctly that’s the best time I’ve done so far.

Just my 2 cents from my experience in the Netherlands so far.